ՀԱ­ՄՕ ՊԵՏ­ՐՈՍ­ԵԱՆ   Գեր­ման­իա, Ապ­րիլ 2014

«Վաս­պու­րա­կա­նի եւ Տա­րօ­նի մէջ բա­ցի ըմ­բոս­տու­թե­նէն, անոնք չու­նէ­ին դրա­կան եւ մշակ­ուած նպա­տակ:

Վաս­պու­րա­կա­նի յե­ղա­փո­խու­թեան ծագ­ման առա­ջին օրե­րէն, անոր պաշ­տօ­նա­կան բո­լոր առաջ­նորդ­նե­րը եղան Շու­շե­ցի­նե­րը: Հայ Յե­ղա­փո­խա­կան Դաշ­նակ­ցա­կան­նե­րու մօտ` Վար­դա­նը, Նի­կոլ Դու­մա­նը եւ հե­տա­գա­յին Ակ­նու­նին, Վա­նի Իշ­խանն, Վա­նի Արամ Մա­նուկ­եա­նը, Վա­նի Կոս­տին Համ­բար­ձում­եա­նը եւ շատ ու­րիշ­ներ: Ղա­րա­բա­ղը Վաս­պու­րա­կա­նի հետ այն սիւ­նե­րէն է, որոնց վրայ կրնայ կան­գուն մնալ ՀԱ­ՅԱՍ­ՏԱ­ՆԻ ՀԱՆ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՈՒ­ԹԵԱՆ գմբէ­թը»: Ախալ­քա­լաք­ցի Դաշ­նակ ՌՈՒ­ԲԷՆ փա­շա ՊԵՐ­ԼԻՆ.- Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թեան Ազ­գա­յին Ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Աշոտ Ղուլ­եա­նի գլխա­ւո­րած պատ­ուի­րա­կու­թիւնը աշ­խա­տան­քա­յին այ­ցով ժա­մա­նեց Գեր­ման­իոյ մայ­րա­քա­ղաք Պեր­լին, չոր­սօր­եայ այ­ցե­լու­թեամբ` Մարտ 31էն մին­չեւ Ապ­րիլ 4:   Պատ­ուի­րա­կու­թեան մաս կը կազ­մեն Ար­ցա­խի Ար­տա­քին Գոր­ծոց փոխ նա­խա­րար Ֆե­լիքս Խա­չատր­եա­նը եւ Գեր­ման­իոյ մէջ Ար­ցա­խի մնա­յուն ներ­կա­յա­ցու­ցիչ` Յա­րու­թիւն Գրի­գոր­եան:   Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գահ Բա­կօ Սա­հակ­եա­նի Յուն­ուար 15, 2008ի հրա­մա­նագ­րով բաց­ուե­ցաւ Գեր­ման­իոյ Դաշ­նա­յին Հան­րա­պե­տու­թեան մէջ Լ.Ղ.Հ. մշտա­կան ներ­կա­յա­ցուց­չու­թիւն` նստա­վայր Պեր­լին: Մշտա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ նշա­նակ­ուած էր տի­կին Գայ­ի­ա­նէ Ափին­եան: Պատ­ուի­րա­կու­թիւնը հան­դի­պում­ներ ու­նե­ցաւ հա­սա­րա­կա­կան եւ քա­ղա­քա­կան շրջան­նե­րուն եւ Գեր­ման­իոյ խորհր­դա­րա­նի ան­դամ­նե­րուն հետ: Հան­դի­պում­նե­րու ըն­թաց­քին քննարկ­ուե­ցին ղա­րա­բաղ­եան հա­կա­մար­տու­թեան կար­գաւո­րու­մը, Լ.Ղ.Հան­րա­պե­տու­թեան մէջ տե­ղի ու­նե­ցող տա­րա­ծաշր­ջա­նի ին­տեգր­ման գոր­ծըն­թաց­նե­րուն մէջ հա­մա­եւ­րո­պա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու գոր­ծօն խնդրին առն­չուող հրա­տապ հար­ցեր:   Լ.Ղ.Հ. պատ­ուի­րա­կու­թիւնը Ապ­րիլ 1ին ժա­մը 10ին այ­ցե­լե­ցին Եո­հան­նէս Լեփ­սիու­սի Տուն Թան­գա­րան, Փոթս­տա: Հիւ­րե­րուն դի­մա­ւո­րե­ցին Տուն Թան­գա­րա­նի տնօ­րէն` Ռոլֆ Հոս­ֆէլ­տը եւ Եո­հան­նէս Լեփ­սիու­սի միու­թեան վար­չու­թեան եր­կու ան­դամ­ներ` Ու­լի Հօֆ­մա­նը եւ Հա­մօ Պետ­րոս­եա­նը:   Ռ. Հոս­ֆէլ­տը ցոյց տուաւ Տուն Թան­գա­րա­նի եօ­թը սեն­եակ­նե­րը` գրա­դա­րա­նը, ար­խիւ­նե­րու սեն­եա­կը, Եո­հան­նէս Լեփ­սիու­սի նա­մակ­նե­րու հա­ւա­քա­ծոն, Հա­յոց Ցե­ղաս­պա­նու­թեան վե­րա­բեր­եալ նկար­ներ եւ փաս­տեր: Եւ պատ­մեց Տուն Թան­գա­րա­նի պատ­մու­թիւնը, գոր­ծու­նէ­ու­թիւնը, նպա­տակ­նե­րը, Հա­յոց Ցե­ղաս­պա­նու­թեան վե­րա­բե­րող փաս­տե­րի մա­սին եւ յի­շեց Եո­հան­նէս Լեփ­սիու­սի կեանքն ու գոր­ծը:   Պրն. Աշոտ Ղուլ­եան գո­հու­նա­կու­թիւն յայտ­նեց Տուն Թան­գա­րա­նի կող­մէ տա­րուող աշ­խա­տան­քի հա­մար եւ ար­ձա­նագ­րու­թիւն կա­տա­րեց հաս­տա­տու­թեան հիւ­րե­րու պա­տուոյ գիր­քին մէջ, եւ տնօ­րէ­նի հետ քննար­կեց ապա­գայ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան զա­նա­զան հար­ցեր:   Երե­կոյ­եան ժա­մը 18:00ին Պեր­լի­նի Եւ­րո­պա­կան Ակա­դեմ­իա­յի մէջ փրոֆ. դոկտ. Էք­հարտ Տ. Շթրա­թէն­շուլ­թէն ներ­կա­նե­րուն յայ­տա­րա­րեց Ար­ցա­խի 12 նկա­րիչ­նե­րու “Իմ Ար­ցախ“ ցու­ցա­հան­դէ­սին բա­ցու­մը:   Վեր­ջին տա­սը տա­րի­նե­րու ստեղծ­ուած նկար­նե­րու ընտ­րու­թիւնը կա­տա­րած էր Ար­ցա­խի Մշա­կոյ­թի նա­խա­րա­րու­հի Նա­րի­նէ Աղա­բալ­եան: Նկար­նե­րը Պեր­լի­նի մէջ ներ­կա­յաց­նե­լու հնա­րա­ւո­րու­թիւնը կազ­մա­կեր­պած էր Պեր­լի­նի Ազատ հա­մալ­սա­րա­նի Ար­ցախ­ցի ու­սա­նող Անդ­րա­նիկ Աս­լան­եան:   Ցու­ցա­հան­դէ­սի հա­մա­կար­գո­ղը Պեր­լի­նի «Ին­թերիո­տազի­ըն» պատ­կե­րաս­րա­հի տէրն ու տնօ­րէն վար­պետ նկա­րիչ երե­ւան­ցի Ար­չի Կա­լենցն էր: Ցու­ցա­հան­դէ­սին ներ­կա­յաց­ուած են` Աշոտ Առա­քել­եա­նի, Սեր­գէյ Առուս­տամ­եա­նի, Զար­մի­նէ Պա­պայ­եա­նի, Սամ­ուէլ Գաբրի­էլ­եա­նի, Զո­րիկ Գալստ­եա­նի` Յո­վիկ Գաս­պար­եա­նի, Գէ­որգ Սարգս­եա­նի, Գայ­եա­նէ Շու­շե­ցու, Սամ­ուէլ Թա­ւադ­եա­նի, Լե­նորդ Զա­քար­եա­նի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւն­նե­րը:   Ժա­մը 19ին, Եւ­րո­պա­կան Ակա­դեմ­իա­յի մեծ դահ­լի­ճին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ «Արցախի Հանրապետութեան դերն ու նշա­նա­կու­թիւնը հա­րա­ւա­յին Կով­կա­սի զար­գաց­ման գոր­ծում» խո­րագ­րով նա­խա­ձեռ­նու­թիւն, որուն ըն­թաց­քին «Արցախի Հանրապետութիւնը այ­սօր, ակն­կա­լիք­նե­րը, մտա­հո­գու­թիւն­նե­րը, հե­ռան­կար­նե­րը» նիւ­թով իբ­րեւ գլխա­ւոր բա­նա­խօս հան­դէս եկաւ ռու­սե­րէ­նով Ար­ցա­խի Խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գահ` հայ­րե­նա­սէր Աշոտ Ղուլ­եա­նը:   Անդ­րա­դառ­նա­լով Արցախի Հան­րա­պե­տու­թեան ձե­ւա­ւոր­ման եւ կա­յաց­ման գոր­ծըն­թաց­նե­րուն ան իր խօս­քին մէջ ներ­կա­յա­ցուց ատր­պէյ­ճա­նա­կանևղա­րա­բաղ­եան հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման ար­դի հանգր­ուա­նը շեշ­տե­լով, որ եր­կա­րա­տեւ խա­ղա­ղու­թեան հաս­նե­լու ամե­նա­կարճ ու­ղին եր­կու ան­կախ պե­տու­թիւն­նե­րուն Արցախի Հան­րա­պե­տու­թեան եւ Ատր­պէյ­ճա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան մի­ջեւ խա­ղաղ գո­յակ­ցու­թեան հիմ­քե­րու ստեղ­ծումն է:   Ձեռ­նար­կի երկ­րորդ բա­ժի­նով տե­ղի ու­նե­ցաւ բա­նա­վէճևքննար­կում, որուն Աշոտ Ղուլ­եա­նէն բա­ցի, հրա­ւիր­ուած էին նա­եւ գեր­մա­նա­կան խորհր­դա­րա­նի նախ­կին պատ­գա­մա­ւոր Վոլֆ­կանկ Պորն­սէն, Գի­տու­թեան եւ քա­ղա­քա­կա­նու­թեան հիմ­նադ­րա­մէն Դոկտ. Ու­վէ Հալ­պախ եւ Համ­պուր­կի հա­մալ­սա­րա­նէն իրա­ւա­բա­նու­թեան Դոկտ. Օթօ Լիւչ­թեր­հանտ, Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան դես­պան Վա­հան Յով­հան­նէս­եան եւս խօ­սեց Հա­յաս­տա­նի եւ Ատր­պէյ­ճա­նի յա­րա­բե­րու­թեան մա­սին: Բա­նա­վէ­ճը վա­րեց հիմ­նար­կի տնօ­րէն Դոկտ. Էքարթ Շթրա­թըն­շուլ­թը:   Հրա­ւիր­ուած փոր­ձա­գէտ­նե­րը ներ­կա­յա­ցու­ցած են իրենց տե­սա­կէտ­նե­րը Ար­ցա­խի ժո­ղո­վուր­դի ինք­նո­րոշ­ման իրա­ւուն­քի ձեռք բեր­ման, ատր­պէյ­ճա­նա­կանևղա­րա­բաղ­եան հա­կա­մար­տու­թեան կար­գա­ւոր­ման ուղղ­ուած միջ­նոր­դա­կան ջան­քե­րու, տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին զար­գաց­ման հե­ռան­կար­նե­րու եւ այլ հար­ցե­րու վե­րա­բեր­եալ: Այ­նու­հե­տեւ մաս­նա­կից­նե­րը կա­րե­լիու­թիւն ու­նե­ցած են բա­նա­խօս­նե­րուն դի­մել տա­րաբ­նոյթ հար­ցե­րով: Այս­տեղ կա­րե­ւոր է յի­շել որ սրա­հին մէջ ներ­կայ էին ատր­պէյ­ճան­ցի ու­սա­նող­ներ, անոնց հար­ցե­րուն պա­տաս­խա­նե­ցին վե­րը յիշ­ուած գեր­ման փոր­ձա­գէտ­նե­րը:   Ձեռ­նար­կէն վերջ պատ­ուար­ժան նա­խա­գահ Աշոտ Ղուլ­եան պար­գե­ւատ­րեց ար­ցա­խա­հա­յու­թեան Ազ­գա­յին Ազա­տագ­րա­կան պայ­քա­րի ղա­րա­բաղ­եան շարժ­ման 25ամ­եա­կին նուիր­ուած ոս­կե­զոծ­ուած յու­շա­մե­տա­լով Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան եւ Մի­ջազ­գա­յին լրագ­րող­նե­րու միու­թեան ան­դամ, Եո­հան­նէս Լեփ­սիու­սի միու­թեանևՓոթս­տամ, Ար­մին Թ. Վեկ­նը­րի միու­թեանևՎուփըր­թալ, կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու վար­չու­թեան ան­դամ` դաշ­նակ Հա­մօ Պետ­րոս­եա­նին, ի հե­ճուկս հայ ժո­ղո­վուր­դին իր տա­րած աշ­խա­տանք­նե­րուն: Ապ­րիլ 2-ին, պատ­ուի­րա­կու­թիւնը հան­դի­պում­ներ ու­նե­ցաւ Գեր­ման­իոյ խորհր­դա­րա­նի երեք պատ­գամաւոր­նե­րու հետ, քրիս­տո­նեայևդե­մոկ­րատ­ներ Մայք Պեր­մանի ու ՔարլևՀայնց Հուպ­րի եւ Սոց­ի­ալևդե­մոկ­րատ Շթե­ֆէևՔլաուտիօ Լեմ­մէի հետ:   Հան­դի­պում­նե­րու ըն­թաց­քին գեր­մա­նա­ցի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րուն ներ­կա­յաց­ուե­ցին Լ.Ղ.Հ. ի պե­տա­կա­նա­շի­նու­թեան գոր­ծըն­թա­ցի առանձ­նա­յատ­կու­թիւն­նե­րը: Մի­եւ­նոյն ժա­մա­նակ, շեշտ­ուե­ցաւ մի­ջազ­գա­յին գոր­ծըն­թաց­նե­րուն Ար­ցա­խի ներգ­րաւ­ման կա­րե­ւո­րու­թիւնը, ին­չը լուրջ հիմք կա­րող է հան­դի­սա­նալ ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան ար­ժէք­նե­րու եւ ազա­տու­թիւն­նե­րու ամ­րապնդ­ման գոր­ծին մէջ:   Քննարկ­ուե­ցին նա­եւ ատր­պէյ­ճանևղա­րա­բաղ­եան հա­կա­մար­տու­թեան խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման առն­չուող եւ տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին բնոյ­թի մի շարք հար­ցեր: Այս հան­դի­պում­նե­րուն եւս կը մաս­նակ­ցէր ար­ցախ­ցի Անդ­րա­նիկ Աս­լան­եան:   Նոյն օրը երե­կոյ­եան Արե­ւել­եան Պեր­լի­նի Լիշ­թեն­պերկ թա­ղա­մա­սի Աւե­տա­րա­նա­կան ՓաուլևԿեր­հարտ եկե­ղեցիին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ Ար­ցա­խի խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գա­հի հան­դի­պու­մը Պեր­լի­նի երեք հայ­կա­կան հա­մայն­քա­յին կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րու հետ: Ներ­կայ էր եւս Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան դես­պա­նի տե­ղա­կալ Աշոտ Սմբատ­եան:   Ող­ջոյ­նի խօս­քով հիւ­րե­րուն դի­մա­ւո­րեց Արե­ւել­եան Պեր­լի­նի Եւ­րո­պա­ցի եւ Հայ մաս­նա­գէտ­նե­րի Ասոց­ի­աց­իա հան­րօ­գուտ կազ­մա­կեր­պու­թեան առա­ջին նա­խա­գահ Մի­քա­յէլ Մի­նաս­եան եւ ըսաւ.և  

«Մե­ծար­գոյ նա­խա­գահ պա­րոն Աշոտ Ղուլ­եան,

Այս այ­ցը կա­րե­լի է որա­կել Պեր­լի­նի հա­յե­րի պատ­մու­թեան մէջ որ­պէս պատ­մա­կան եզա­կի պահ: Այժմ թոյլ տուէքհա­կիրճ ներ­կա­յաց­նել Պեր­լի­նա­հայ կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րի դերն ու նշա­նա­կու­թիւնը հա­յե­րի հա­մախմբ­ման եւ հա­յա­պահ­պան­ման գոր­ծու­նէ­ու­թիւ­նում: Աւան­դա­կան մեր եր­կու հա­մայնք­նե­րը` Պեր­լի­նի Եկե­ղե­ցա­կան եւ Մշա­կու­թա­յին Հայ Հա­մայն­քը, ինչ­պէս նա­եւ Պեր­լի­նի Հայ Հա­մայն­քը ու­նե­նա­լով իրենց մշտա­կան նստա­վայ­րը: Պեր­լի­նի եկե­ղե­ցա­կան եւ մշա­կու­թա­յին հայ հա­մայն­քում գե­րակշ­ռում է Գեր­ման­իա­յում Հայ Առա­քե­լա­կան եկե­ղե­ցա­կան թե­մի առաջ­նոր­դու­թեամբ հա­յե­րի հո­գե­ւոր կա­րիք­նե­րի սպա­սարկ­ման գոր­ծու­նէ­ու­թիւնը: Ապա Պեր­լի­նի հայ հա­մայն­քում առա­ւե­լա­պէս կազ­մա­կերպ­ւում են կրթա­կան, քա­ղա­քա­կան եւ գի­տա­հան­րա­մատ­չե­լի մի­ջո­ցա­ռում­ներ: Եւ­րո­պա­ցի եւ Հայ Մաս­նա­գէտ­նե­րի Ասոց­ի­աց­ի­ան, համե­մա­տած մեր աւան­դա­կան վե­րո­յիշ­եալ հա­մայ­նա­շ­նե­րի հետ, ու­նի ըն­դա­մէ­նը մէկ տար­ուայ փոր­ձա­ռու­թիւն եւ ջա­նում է իր առ­ջեւ դրուած խնդիր­նե­րի կա­տա­րու­մը հնա­րա­ւո­րինս ար­հես­տա­վարժ ձե­ւով մա­տուց­ուե­լու իր գոր­ծու­նէ­ու­թիւ­նում ներգ­րա­ւե­լով եւ հա­մախմ­բե­րով մաս­նա­գէտ­նե­րի: 2010ի Հոկ­տեմ­բեր ամ­սից գոր­ծում է Պեր­լի­նի Հայ­կա­կան դպրո­ցը, թւով 28 աշա­կերտ­ներ եւ իւ­րա­քան­չիւրն ամ­սի առա­ջին Կի­րա­կի օրը այս եկե­ղե­ցում տե­ղի կ՛ու­նե­նայ Սուրբ Պա­տա­րագ»:   Եւ տե­ղի ու­նե­ցաւ գե­ղար­ուես­տա­կան մա­սը, եր­գե­ցո­ղու­թեամբ եւ աս­մուն­քով աշա­կերտևաշա­կեր­տու­հի­նե­րու կա­տար­մամբ:   Դի­մե­լով ներ­կա­նե­րուն, Աշոտ Ղուլ­եանն ար­ցախ­ցի­նե­րու անու­նէն շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նեց գեր­մա­նա­հայ հա­մայք­նին` Լ.Ղ.Հ.ն ցու­ցա­բե­րող մշտա­կան օգ­նու­թեան եւ աջակ­ցու­թեան հա­մար եւ պատ­մեց վեր­ջին տա­րի­նե­րուն Ար­ցա­խի քա­ղա­քա­կան, տնտե­սա­կան եւ սոց­ի­ա­լա­կան ար­ձա­նագր­ուած յա­ջո­ղու­թիւն­նե­րու մա­սին:   Ի նշան երախ­տա­գի­տու­թեան, Պեր­լի­նի Հայ­կա­կան Եկե­ղե­ցա­կան եւ մշա­կու­թա­յին հա­մայն­քը, Պեր­լի­նի Հայ Հա­մայն­քը եւ Հայ ու Եւ­րո­պա­ցի մաս­նա­գէտ­նե­րու ասոց­ի­աց­ի­ան Լ.Ղ.Հ. Ազ­գա­յին Ժո­ղո­վի նա­խա­գա­հի կող­մից պար­գե­ւատր­ուե­ցին Ար­ցա­խա­հա­յու­թեան ազ­գա­յինևազա­տագ­րա­կան պայ­քա­րի ղա­րա­բաղ­եան շարժ­ման 25ամեա­կի յու­շա­մե­տա­լով:   Հան­դիպ­ման աւար­տին տե­ղի ու­նե­ցաւ տօ­նա­կան ճաշ­կե­րոյթ:   Ապ­րիլ 3ին, նա­խա­գահ Աշոտ Ղուլ­եա­նի գլխա­ւո­րած պատ­ուի­րա­կու­թիւնը հան­դի­պում­ներ ու­նե­ցաւ Գեր­ման­իոյ խորհր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րուն հետ` քրիս­տոն­եայևդե­մոկ­րատ կու­սակ­ցու­թեան ան­դամ­ներ Էլի­զա­պէթ Մոչ­մա­նի, Քարս­թէն Փոյր­պե­րի եւ Ալ­պերթ Վայ­լե­րի հետ:   Հան­դի­պում­նե­րու ըն­թաց­քին Ար­ցա­խի խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գա­հը գեր­մա­նա­ցի գոր­ծըն­կեր­նե­րուն ներ­կա­յաց­րեց Ատր­պէյ­ճանևՂա­րա­բաղ­եան նա­խա­պատ­մու­թիւնը, ներ­կայ իրա­վի­ճա­կը եւ հնա­րա­ւոր զար­գա­ցում­նե­րը, ինչ­պէս նա­եւ անդ­րա­դար­ձաւ Լ.Ղ.Հ. հռչա­կու­մէն յե­տոյ իրա­կա­նաց­ուած պե­տա­կա­նա­շի­նու­թեան եւ ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րու գոր­ծըն­թաց­նե­րուն:   Գեր­մա­նա­ցի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րուն կը հե­տաքրք­րէր նա­եւ Ար­ցա­խի տնտե­սա­կան եւ սոց­ի­ա­լա­կան իրա­վի­ճա­կը, որի մա­սին Ա.Ժ. նա­խա­գա­հը հա­մա­պա­տաս­խան պար­զա­բա­նում­ներ փո­խան­ցեց:   Պուն­դէս­թա­կի պատ­գա­մա­ւոր­նե­րը մի­ա­կար­ծիք էին ղա­րա­բաղ­եան հիմ­նախն­դի­րը բա­ցա­ռա­պէս խա­ղաղ ճա­նա­պար­հով լու­ծե­լու հար­ցին մէջ:   Լ.Ղ.Հ. պատ­ուի­րա­կու­թեան այ­ցը Գեր­ման­իա վեր­ջա­ցաւ Ապ­րիլ 4-ին:   Նյութը` http://hairenikweekly.com