IMG-LOGO

Լուսանկարների հավաքական ցուցահանդես. «Արարատը հայերի աչքերով»։ Համադրողներ՝ Հայաստանից Վահան Քոչար և Արմեն Ենգոյան

18-02-2020
IMG

Շաբաթ, 2 մայիսի – Կիրակի, 31 մայիսի 2020   (Վերնիսաժ ՝ ժամը 18.00-ից և ֆինիսաժ՝ ժամը 17.00-ից)  

Վայրը՝: Կառլհորստի մշակույթի տան ցուցահանդեսների սրահ, հասցեն՝ Treskowallee 112, 10318 Բեռլին  

Մուտքն՝անվճար  

 

Հավաքածու լուսանկարերի ցուցահանդեսը կրում է «Արարատը հայերի աչքերով խորագիրը»։ Հավաքածու լուսանկարների ցուցահանդեսի գաղափարը պատկանում է լուսանկարիչներ Վահան Քոչարին և Արմեն Ենոգյանին, որոնք նաև համադրում են ցուցահանդեսը։ Ցուցահանդեսը բաղկացած է երկու առանձին մասերից՝ «Արարատը հայերի աչքերով» և «Արարատը աշխարհի աչքերով», որոնք ավելի ուշ կհամակցվեն «Բիբլիական լեռ ՝ Արարատ» ցուցահանդեսի շրջանակներում։ «Թեքեյան»  մշակութային տան երևանյան գրասենյակի աջակցությամբ արդեն 2014թ.-ին տեղի է ունեցել «Արարատը հայերի աչքերով» առաջին ցուցահանդեսը։ Ցուցահանդեսը բաղկացած էր ինչպես սև-սպիտակ, այնպես էլ գունավոր լուսանկարներից։ Հայաստանյան արվեստագետների լուսանկարներից զատ, ցուցադրված էին նաև Բրազիլիայի, Թուրքիայի, Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի, ինչպես նաև ԱՄՆ-ի ազգությամբ հայ արվեստագետների աշխատանքերը։   Ցուցահանդեսը տեղի ունեցավ Հայաստանի տարբեր շրջաններում, այնուհետեև նաև Արցախի Շուշի և Ստեփանակերտ քաղաքներում։ Տվյալ ցուցահանդեսը շրջագայեց նաև դեպի ԱՄՆ, Ֆրանսիա, Ճապոնիա, Չինաստան, ինչպես նաև Հարավային Կորեա։ Ներկայումս՝ աշխատանքներ են կատարվում ցուսահանդեսի երկրորդ մասի վրա։  

 

 

Որոշակի ընդհանուր տեղեկատվություն Արարատ լեռան վերաբերյալ

 

Արարատ լեռը և մեծ Արարատ (թուրք. Büyük Dağı, հայերեն Մասիս, Masis կամ  Արարատ, քրդերեն Çiyayê) Agirî / Shaxi, նաև ավանդաբար պարսկերեն هو ك حو ن, DMG Kūh-e Nūḥ, 'Mountain Noahs'), քնած հրաբուխ է Արարատյան բարձրավանդակի լեռնաշխարհում ՝ Արևելյան Անատոլիայում, Հայաստանի հետ սահմանի մոտ, ինպես նաև սահմանակից Իրանին և Ադրբեջանի մաս կազմող Նախիջևանին: Բարձրությունը՝  ծովի մակարդակից 5137մ է և Թուրքիայի տարածքում գտնվող ամենաբարձր լեռն է։ Քրդերեն անունը Çiyayê Agirî նշանակում է կրակոտ լեռ ('agir, fire', çiya, սար '):

Փոքր հարևան լեռը ՝ Փոքր Արարատը (թուրք. Küçük Ağrı Dağı, հայկական Սիս), 3896մ բարձրություն ունի: 2004 թ.-ից երկու լեռները մի ազգային պարկի մաս դարձան:  

Ասվում է, թե Նոյան Տապանը խարսխվել է  Արարատ լեռան վրա։ Վուլգատա ժողովրդական բանահյուսությունում խոսվում է մոնտե Արմենեի, այսինքն` «Հայաստանի լեռների» մասին, մինչդեռ հետագայում, Նովա Վուլգատայում այն փոխվում է` մոնտես Արարատի, «Արարատ լեռներում»-ի: Այնուամենայնիվ, այս տեսակետի հետ կապված գիտական ​​ապացույցները բացակայում են: Որոշ հեղինակներ պնդում են, որ աստվածաշնչյան պատմությունը ուղղակիորեն չի վերաբերում Արարատ լեռին, այլ առհասարակ Ուրարտու տիրույթին, որը հավասարապես հիշատակվել է նաև ասորական սեպագիր գրքում: Ղուրանը, այնուամենայնիվ, վերագրում է Նոյան տապանի  խարսխումը Դշուդու լեռանը (Սուրա XI, 46), չնայած որ պարզ չէ ՝ արդյոք դա Քուդի Դաղի է, թե Արաբիայի լեռը:  

«Արարատ անոմալիա» կոչվող երկրաբանական կազմավորումը, որը 20-րդ դարում օդային լուսանկարչության շնորհիվ բացահայտվեց, հարուցեց ենթադրություններ Նոյի աստվածաշնչյան տապանի մնացորդների մասին:   Չնայած այն բանի, որ Արարատը այժմ գտնվում է Թուրքիայում, այն հայերի ազգային խորհրդանիշն է, որը մինչև 1915-ի հայերի ցեղասպանությունը Օսմանյան կայսրության հայկական վեց արևելյան նահանգների մասն էր կազմում: Նա առկա էր ՀԽՍՀ պետական ​​զինանշանի վրա և նաև պատկերված էր հայկական զենքերի վրա: Թուրքիան բողոքեց, որ լեռը գտնվում է Թուրքիայի տարածքում և, հետևաբար, չի կարող կազմել Հայաստանի կամ Սովետական ​​Միության մի մաս: Սովետական ​​արտգործնախարար Գրոմիկոն հետագայում հակադարձեց ՝ նշելով, որ Թուրքիան կիսալուսին էր պատկերում իր դրոշների վրա, չնայած որ ո́́չ լուսինը, ո́չ էլ դրա որևէ մասը չեն պատկանում Թուրքիային:  

 

Առաջին պատմական արշավը դեպի լեռ Արարատ տեղի ունեցավ 1829 թվականի սեպտեմբերի 27-ից հոկտեմբերի 9-ը մի փոքր արշավախմբի միջոցով, որը ղեկավարում էր Ֆրիդրիխ Պարրոտը, Դորպատի (Էստոնիա) համալսարանի ռեկտորը: Նրան ուղեկցում էին հայ ղեկավար, հայտնի վիպասան Խաչատուր Աբովյանը, ռուսական 41-րդ գնդի ռուս զինվորներ Ալեքսեյ Սդրովենկոն և Մատվեյ Չալպանովը  և մոտակա Արգուրու գյուղի երկու գյուղացիներ՝ Հովհաննես Այվազյանն ու Մուրադ Պողոսյանը: Ջեյմս Բրայսը, 1876 թվականին բարձրանում է Արարատ լեռը և ապա պնդում, որ 4000մ բարձրության վրա մշակված փայտի մի կտոր է տեսել:   2001 թվականից ի վեր, Թուրքիայի իշխանությունները թույլ են տալիս արշավներ օտարերկրացիների կողմից դեպի Արարատ լեռը: Բացի վիզայից, որի համար դեսպանատունը պետք է ստանա ինչպես զբոսաշրջության նախարարության, այնպես էլ պաշտպանության նախարարության հաստատումը, պահանջվում է  նաև թուրքական լեռնագնացության ասոցիացիայի հատուկ թույլատվությունը: Գործընթացը կարող է տևել ամիսներ: Վիզայի դիմումի հայտը պետք է ներկայացվի մեկնելուց առնվազն տասը շաբաթ առաջ: Անհատական ​​արշավները արգելված են։ Յուրաքանչյուր լեռնագնաց պետք է միանա ինչ-որ խմբի: Լեռնագնացության համար կլիմայական պայմանները բարենպաստ  են ամառային ամիսներին: Լեռնագնացության մեծ մասը իրականցվում է լեռան հարավային կողմից: Մեկնարկային կետը սահմանամերձ Դողուբեյազութ քաղաքն է, որտեղից ավտոճանապարհը տանում է դեպի վերջին բնակավայր՝ քուրդ հովիվների գյուղ Էլիքսի: Բազայի ճամբարը գտնվում է ծովի մակարդակից 3150մ բարձրության վրա: 

Առաջին ճամբարից դեպի լեռ բարձրանալը տեղի է 4200մ է: Բացի հարավային սովորական երթուղուց, կա նաև արևելյան և հյուսիսային երթուղի: Հյուսիսային երթուղին Արալիկ քաղաքից տանում է դեպի առաջին ճամբար՝ 2750մ բարձրության վրա: Այնուհետև վերելքն անցնում է Küp Gölü լեռնային լճի կողքով: Մարտ-մայիս ամիսներին դեպի Արարատ լեռ բարձրանում են նաև դահուկորդները: «Շատերը Արարատը համարում են լեռնագնացության համար շատ դյուրին լեռ, օրինակ՝ հունիս, հուլիս և օգոստոս ամիսներին, բայց ձմռանը այն բավականին դժվարանց է և կարող է շատ վտանգավոր լինել: Գոյություն ունի նաև փրկարարական ջոկատ: Մենք արդեն մի քանի հոգու մահացած ենք գտել»: Սույնով՝ Քուրդ լեռնային ուղեցույց համարվող Քեմալ Շեվենի վկայությունը, որը պնդում է, որ 200 անգամ բարձրացել է Արարատը. «Ձմռան ամիսներին լեռան կլիման շատ անկայուն է և ձյան փոթորիկները հաճախ արշավը դարձնում են անհնարին»:

Տե՛ս հղումը ՝ https://en.wikipedia.org/wiki/Ararat

 

- Հովանավորներ. Բեռլինի Լիխտենբերգի շրջանի Բյուրգերմայստեր Միխայիլ Գրունստը և Բունդեսթագի  նախկին պատգամավոր Պրոֆ. դր. Մարտին Պետցոլդ

 

- Մշակութային օրերի աջակիցներն են Բեռլինի Լիխտենբերգ շրջանի պետական ծառայությունը, Բեռլինի Կարլսհորստ շրջանի մշակույթի տունը, ՀՀ Կրթության, Գիտության, Մշակույթի և Սպորտի Նախարարությունը և Բեռլինի Լիխտենբերգ շրջանի Պաուլ Գերհարդի անվան ավետարանական եկեղեցին: